Witryna z zabawkami #1
praca z kuratorami: 27 czerwca – 30 lipca 2021
wystawa: 31 lipca – 29 sierpnia 2021
Okiem kuratorów:
Zabawki, w toku użytkowania, z pachnących nowością, pięknych obiektów zmieniają się nierzadko w zdekompletowane, uszkodzone, porzucone przez użytkowników przedmioty. Umieszczenie takich noszących ślady zużycia (historii, emocji, uczuć) zabawek w witrynie jest aktem ponownego nadania im wartości i sensu. Tadeusz Kantor wiele uwagi w swojej twórczości poświęcił dzieciństwu, zresztą nieco podobnie jak dziecko bawiące się zabawkami, reżyserujące w zabawie rozmaite sytuacje, także „animował” swoich aktorów, będąc z nimi na scenie. W sztukach wykorzystywał manekiny, a jego aktorzy także często sposobem poruszania się przypominali lalki czy kukły.
Każda z zamkniętych w witrynie zabawek jest wyjątkowa pod względem kolekcjonerskim, ma swoje losy, historie, do których nie mamy już żadnego dostępu i nie zdołamy ich odtworzyć. Patrząc na nie przez ściany szklanej „szafy”, możemy jedynie uruchomić naszą wyobraźnię i wymyślić ich przeszłość po swojemu. Każda odzwierciedla w jakimś stopniu ducha czasów, z których pochodzi, ale też każda jest ponadczasowa w swoim przeznaczeniu. Wiele zabawek nie jest w stanie dotrwać w dobrym stanie do tak sędziwego wieku. Miarą atrakcyjności i popularności wielu z nich, szczególnie tych interaktywnych, jest intensywność ich użytkowania – „żyj szybko, kochaj mocno i umieraj młodo”, można by rzec. Wszystkie zabawki, które trafiły w ręce rodziny Państwa Sosenków, a z niej do naszej witryny, otrzymały przywilej przedłużonej linii życia i ponowną szansę bycia dostrzeżonymi. Pomimo pewnych śladów zużycia, czy tzw. „normalnych śladów użytkowania”, wszystkie zabawki noszą w sobie radosną i optymistyczną zachętę do dalszej zabawy – ich szczęściem jest to, że tak wiele lat przetrwały i trafiły w ręce zacnych kolekcjonerów, a teraz do naszej „Witryny z zabawkami”. Z kolei naszym przywilejem jako zwiedzających jest to, że mamy niecodzienną możliwość ich zobaczenia i poprzez ten obraz przeniesienia się do przestrzeni, która niezależnie od momentu dziejowego wszystkich nas łączy – wieku niewinności – przestrzeni dzieciństwa.
Dorota Wantuch-Matla, Jarosław Matla, Olga Matla i Michał Matla
Przeszłość, przedmioty schowane w pudełkach, szafach, wspomnienia z dzieciństwa ukryte w myślach. Owiane tajemnicą i historią. Już nieobecne, a jednocześnie wciąż żywe.
Magdalena Dutka i Ryszard Sneka
Wspomnienia z dzieciństwa mieszają się ze sobą. Są jak elementy puzzli, które trudno dopasować. Czasami niespodziewanie mogą wskoczyć na swoje miejsce, tworząc nawet logiczny obraz fragmentu życia. Może się też okazać, że wcale nie pochodzą z naszego zestawu, że ktoś nam je podsunął, a my przyjęliśmy je jak swoje.
Stare zabawki budzą w nas sentyment za tym, co już się nie powtórzy: beztroską, zawiązywaniem pierwszych przyjaźni, czasem spędzonym na zabawie z rodzicami.
Zabawki pozostawione w „Witrynie” tworzą historię uniwersalną: nie układają się w prostą linię życia, ale w każdym budzą osobiste wspomnienia i tęsknoty.
Maria Masternak
Kuratorzy „Witryny z zabawkami” #1: Magdalena Dutka, Marta Gelyk, Yuliya Gelyk, Maria Masternak, Jarosław Matla, Michał Matla, Olga Matla, Beata Rał, Katarzyna Ramut, Ryszard Sneka, Agnieszka Szostak, Marcin Szostak, Marek Szostak, Michał Szostak, Karol Urbański, Dorota Wantuch-Matla
Koordynacja projektu „Witryna z zabawkami”: Katarzyna Jagodzińska i Melania Tutak
Koordynacja ze strony Cricoteki: Justyna Droń
Aranżacja plastyczna wykonana wspólnie z artystą sztuk wizualnych Arturem Wabikiem
Marionetki wykonane wspólnie z Drewniano i Teatrem Groteska